Voor Beleid
Op deze pagina staan publicaties waarbij ik via wetenschappelijke literatuurstudies overzichten heb gemaakt die van belang zijn voor beleidsmakers in het veld van adoptie en pleegzorg. De studies gaan in op dilemma's zoals 'wat belangrijk is voor nazorg', 'waarom nadruk op permanentie', en een vraag als:' is je oorsprongscultuur van zo'n belang dat interlandelijke adopties eigenlijk niet zouden moeten voorkomen?'
Verschillende van deze literatuurstudies zijn gemaakt voor opdrachtgevers uit zowel binnen- als buitenland.
Hier ook een link naar de kennispagina van Wereldkinderen. Ieder kwartaal maak ik vanuit mijn database voor hen een overzicht van de voor de praktijk meest relevante publicaties en schrijf ik over een van de publicaties een kennisflits.
Reactie op de wetenschappelijke historische publicatie over misstanden in het verleden bij interlandelijke adopties, 2022, van Balk, Frerks & de Graaf
Het artikel van Balk e.a. 2022
Abstract vertaald naar het Nederlands: Dit artikel onderzoekt het fenomeen en de praktijk van interlandelijke adoptie vanuit een historisch perspectief via methodieken uit de toegepaste geschiedenis. Deze methode is vooral gebruikt om huidige zorgen, zoals over misbruik bij interlandelijke adoptie, in de context van de geschiedenis te plaatsen. Hiermee hebben wij een bijdrage geleverd aan de beoordeling en evaluatie van interlandelijke adoptie door de Nederlandse overheid, waarbij wij hebben aangegeven dat onze bevindingen moeten worden vertaald in herzien overheidsbeleid. In dit artikel beschrijven we hoe we onze historiserende methoden hebben toegepast op het misbruik van interlandelijke adoptie door een narratief en genealogie van het onderwerp te geven. We bespreken ook de valkuilen en verdiensten van historisch onderzoek naar praktijken die nu als immoreel of onrechtvaardig worden beschouwd, maar lange tijd standaardpraktijk waren nadat interlandelijke adoptie in Nederland van start ging. Op deze manier leveren we ook een bijdrage aan de lopende discussie over het doen van historisch onderzoek in sterk gepolitiseerde contexten, waar het gevaar om bij te dragen aan het 'blame game' vaak op de loer ligt.
Historisch onderzoek ten behoeve van beleid: let op verkleuren!
Het artikel ‘Investigating historical abuses’ van Balk en collega’s, dat het historisch onderzoek ten behoeve van het onderzoek naar interlandelijke adoptie in Nederland door Commissie Joustra (CIIA) beschrijft, baart zorgen. Het artikel mist belangrijke kaders en inzichten rond afstand en interlandelijke adoptie en lijkt soms misstanden te suggereren door het niet noemen van relevante achtergrondgegevens. Ook laten de auteurs na om de veranderingen in de processen in de tijd te benoemen. Dit alles kan bijdragen aan een verkleuring van het beeld rond interlandelijke adoptie.
Waarom dit artikel?
Laat het duidelijk zijn: ik vind het erg dat interlandelijke adoptie een niet-voorziene rol heeft gekregen in het ontstaan of doorgaan van misstanden. De ervaring in de jaren ‘90 en begin 2000 was dat de overheid niet slagvaardig was. Het is te waarderen dat de overheid excuses hiervoor heeft aangeboden aan de slachtoffers en dat er gestreefd wordt om hen tegemoet te komen. Het grootste probleem is dat de commissie haar conclusies heeft doorgetrokken naar de huidige situatie, zonder de veranderingen in de situatie te onderzoeken.
Met deze reactie op het artikel van Balk en collega’s is het niet de bedoeling om opnieuw een discussie van voors en tegens aan te gaan. Via een aantal vragen bij dit artikel probeer ik recht te doen aan meerdere invalshoeken die voor dit complexe onderwerp van belang zijn en die nu niet zijn meegenomen in de overwegingen. De insteek daarbij is dat een artikel over dit beladen onderwerp een gedegen en genuanceerd wetenschappelijk stuk moet zijn, zeker als de doelstelling het informeren en mogelijk zelfs richting geven aan beleid en politiek is.
Reactie bij het rapport van Commissie Joustra ten aanzien van misstanden bij interlandelijke adopties in het verleden
In februari 2021 kwam het rapport van Commissie onderzoek interlandelijke adoptie (Commissie Joustra) uit. Helaas schortte er naar mijn mening veel aan het onderzoek van de commissie. Daarop heb ik een aanvulling geschreven op het rapport en dit gedeeld met de betrokken kamerleden.
Een aanvulling op het rapport van Commissie Joustra, februari 2021
Het belang van de cultuur van het oorsprongsland bij de identiteitsontwikkeling van interlandelijk geadopteerden
In de discussie rond het wel of niet voort laten bestaan van interlandelijke adoptie speelt het argument van het belang van de oorsprongscultuur voor geadopteerden een belangrijke rol. Omdat hier in de wetenschap best veel over is geschreven heb ik een literatuurstudie gedaan naar met name recente publicaties, en een overzicht gemaakt. De conclusie is: ja, raciale, culturele en etnische achtergrond spelen een rol bij het vormen van de identiteit, maar hoe hangt af van de geadopteerde. Als zij hun identiteiten goed kunnen integreren functioneren ze over het algemeen goed. Hun adoptieouders blijken een belangrijke rol te spelen: wanneer die hun geadopteerde kinderen kennis laten maken met hun cultuur van oorsprong en hen voorbereiden op eventuele vooroordelen en discriminatie en de band tussen adoptieouders en kinderen is goed, dan kunnen de geadopteerden hun identiteit beter ontwikkelen. Geen 'kleurenblindheid', maar ermee omgaan!
Het Mockingbird Family Model
Verkenning van Mockingbird - kan dit model Nederlandse pleegouders ondersteunen? In deze verkenningsfase onderzocht projectgroep Mockingbird Nederland, met leden vanuit Zorg voor Jeugd, de Nederlandse Vereniging van Pleeggezinnen, Kinderpostzegels en KennisBureau ter Meulen of het Amerikaanse Mockingbird, dat succesvol in Engeland wordt toegepast, ook voor de Nederlandse situatie geschikt is. En in 2021 zijn de Nederlandse Vereniging voor Pleeggezinnen samen met Kinderpostzegels van start gegaan om Mockingbird in Nederland voor te bereiden.
Tijdens de voorbereidingsfase heb ik een literatuuronderzoek gedaan en alle studies rond Mockingbird bestudeerd of het model ook vanuit de wetenschap voldoende onderbouwd kon worden om succes te verwachten. En dat bleek zo te zijn.
Wetenschappelijke onderbouwing voor succes van het Mockingbird Family Model.
Nadat in November 2020 het advies aan de stuurgroep of Mockingbird een veelbelovend model was positief was, en gebleken was dat zowel jeugdzorgregio's en pleegzorgorganisaties vaak erg enthousiast waren en mee wilden doen, konden we verder. Eind februari 2021 hoorden we dat we naast grote subsidies van Kinderpostzegels en het Oranjefonds ook 2,2 miljoen van de Postcodeloterij kregen. De fondsen hebben er dus ook vertrouwen in en Nederland krijgt de kans om met extra financiën echt iets goeds neer te zetten in Nederland! Zie het bericht van de website van Kinderpostzegels! Mockingbird Nederland werd opgericht, onderdeel van Stichting Ondersteuning Pleeggezin en gezocht werd naar partners voor de eerste constellatie. Eind 2022 is de eerste Mockingbird constellatie in Nederland gestart!

Voor de Studiereis naar Engeland heb ik het Nederlandse pleegzorgsysteem op een rij proberen te zetten voor onze Engelse collega's. Er was namelijk geen goed Engels overzicht van hoe het Nederlandse pleegzorgsysteem werkt.
Dus hier een Nederlands overzicht over pleegzorg in Nederland
en een Engels overzicht voor buitenlandse geïnteresseerden= the English overview
2019
Foster care better than institutional care 2017
Vanuit China kwam een noodkreet vanuit een maatschappelijk werker: terwijl China eerder veel inspanning leverde om kinderen uit tehuizen in pleeggezinnen te plaatsen, zag zij nu de trend dat kinderen weer terug in tehuizen werden geplaatst. Ik werd gevraagd om vanuit de wetenschap een overzicht te maken waarom pleegzorg beter is voor kinderen dan tehuiszorg.
- Overzicht waarom pleegzorg beter is dan tehuiszorg: voor Chinese overheid = Why is foster care (= family type care) better than institutional care
Post Adoption Services - Adoptienazorg
Overview for Iceland
Onder andere op congressen hoor je steeds meer de roep om adoptiecompetente nazorg. Ieder land heeft hier behoefte aan. In 2019 werd ik door IJsland gevraagd om een overzicht uit de literatuur te maken.
In 2019 I was asked to make an overview on the importance of Post Adoption Services for Iceland
- Belang van adoptienazorg, voor IIsland - English
Research for EurAdopt
Ook EurAdopt maakte zich zorgen over Post Adoption Services, omdat alle adoptieorganisaties nazorg verzorgde, maar meestal betaalde uit lopende adopties. Nu deze zo sterk terugliepen, maakte men zich erge zorgen over de continuïteit en kwaliteit voor de nazorg. Daarom besloot men eerst een vragenlijst onderzoek te doen wat voor nazorg geleverd werd in de verschillende landen en wat de adoptieorganisaties deden. Dit onderzoek heb ik uitgevoerd. Questionnaire PAS in 11 EurAdopt Countries:
Nazorg in 11 EurAdoptlanden en 23 adoptieorganisaties 2018
Naar aanleiding hiervan werd een manifest opgesteld door de EurAdopt PAS werkgroep (2019), waaraan ik bijdroeg vanuit de wetenschappelijke kennis en als landenvertegenwoordiger voor EurAdopt voor Nederland.
EurAdopt manifest Minimum standards for Post Adoption Services
Belang van stabiliteit in pleegzorg: voor Studiereis Stabiliteit
Adoptie en afstand in Nederland (2018)
Omdat het Nederlandse systeem van voorlichting en nazorg bij adoptie in het buitenland een voorbeeldfunctie had, vroeg het Duitse Jeugdinstituut een overzicht te maken over het Nederlandse adoptiesysteem, zowel interlandelijk als binnenlands, en hoe omgegaan werd met afstandsouders. Dit overzicht is geschreven in 2018, veranderingen in het systeem sinds 2018 (Bijvoorbeeld de gevolgen van het laten opgaan van Stichting Adoptie Voorzieningen in FIOM, en de gevolgen van het rapport van Commissie Joustra zijn hierin niet meegenomen.

Kennisbank publicaties over adoptie, voor praktijk en beleid
Kennisbank vanuit ADOC/Kbtermeulen databank met relevante wetenschappelijke artikelen voor de adoptiepraktijk en adoptiebeleid. Ieder kwartaal update van de voor de praktijk belangrijkste publicaties over adoptie en ieder kwartaal een toelichting van het meest relevante artikel. Quarterly overview of the most relevant publications on adoptionresearch for policymakers and practice.
Link to the site of Wereldkinderen